Vezir Tonyukuk ve Yağlı Elbise
Vezir Tonyukuk için kullanılan “elbisesi yağlı” deyimini duydunuz mu ?
Bu deyim eski bir Türk geleneğini yansıtmaktadır. Ev sahibinin verdiği ziyafetlerden sonra konuklar, ellerini ziyafeti veren kişinin elbisesine sürerlermiş.Bu yağlı elbise ise zenginlik ve cömertlik göstergesiymiş.
Vezir Tonyukuk’ta sürekli yağlı elbiseyle gezdiği için bu deyim onunla bütünleşmiş.
Peki Bilge Vezir Tūnyokuk
kimdir ?
-İlk Türk yazar, tarihçi ve büyük devlet adamıdır.
-Milattan sonra 8. asırda Göktürkler devrinde yaşamış İlteriş (Kutluk) Kağan, Kapağan Kağan, Bögü Han ile Bilge Kağan’a baş vezirlik yapmış, bazı savaşlarda başkomutan olarak vazife görmüştür.
-Kendi adına dikilen abideye yazdırdıklarından anlaşıldığına göre; Çin’de doğmuş, Çin esaretinden İlteriş Kutluk Kağan’la birlikte kurtularak Türklerin Çin esaretinden kurtuluş savaşını idare etmiş, gençlik yıllarında ataklık ve cesaretiyle, yaşlılığında da tecrübe ve bilgisi ile devletine hizmet vermiştir.
-Damadı Bilge Kağan’ın Türk milletini yerleşik hayata geçirmek ve Budist tapınakları açmak gibi fikirlerini reddetmiştir. Bu sebeple milleti her an at sırtında harbe hazır tutmuş ve Türklerin İslamiyet’e girmesine zemin hazırlamıştır.
-Politikayı iyi bilen, halk ruhunu derinlemesine kavramış olan bu meşhur Göktürk vezirinin kendi adına M.S. 720-725 yıllarında dikilen kitabesi, Moğolistan’ın Bayın Çoktu mevkiindedir.